2. Zoekmachines

2.1 Zoekmachine = Google

Google is veruit de grootste in de wereld. Zeker in Nederland hebben Bing en Yahoo nauwelijks voet aan de grond. Dit e-book is daarom voornamelijk gericht op de Google-zoekmachine.

Naast deze zoekmachines zie je ook een opkomst van privacy-vriendelijke zoekmachines zoals DuckDuckGo en milieuvriendelijke zoekmachines als Ecosia.

Wat de missie is van een goede zoekmachine heeft Google mooi omschreven, ook al kun je twijfels hebben over de invulling hiervan door Google zelf:

2.2 Spider, index, algoritme

Bij het doorzoeken van jouw site gebruikt een zoekmachine 3 onderdelen:

1. een spider of crawler: stukje software waarmee de zoekmachine automatisch alle links op jouw site volgt.
2. een index: een database met alle pagina's die de zoekmachine bezocht heeft.
3. een algoritme: een systeem van waarderingen voor de eigenschappen van deze pagina's.

De spider is een stukje software dat vanaf een server van de zoekmachine jouw site bezoekt. Eenmaal op jouw site volgt hij alle links op je site.

Alle content en de eigenschappen van deze content worden opgeslagen in een index: een grote database. Google heeft zo wel miljarden pagina's opgeslagen op honderden webservers, verspreid over de hele wereld.

Het 3e onderdeel is het algoritme. Dat is de waarderingssystematiek die een zoekmachine gebruikt om de pagina's te waarderen. Niemand weet hoe dit algoritme precies werkt, maar we weten het wel in grote lijnen. Regelmatig wijzigt Google het algoritme om websites nog beter te kunnen waarderen. Dergelijke Google-updates zijn bijvoorbeeld Panda en Pinguin. Soms betekent zo'n update slecht nieuws voor een site, want de vindbaarheid kan opeens een stuk slechter worden. Maar meestal komt dit omdat de site met trucjes is geoptimaliseerd om deze hoog te laten scoren. En Google straft dit soort trucs af.

Google zegt zelf over dit algoritme het volgende:

Dat betekent dat er geen specifieke richtlijnen zijn om content beter vindbaar te maken in zoekmachines. Maak jouw website geschikt voor mensen en Google zal daar blij mee zijn en jouw site goed waarderen.

2.3 Zoekresultatenpagina of de SERP

Als iemand een trefwoord invoert en klikt op zoeken verschijnen de zoekresultaten op een zoekresultatenpagina. In het Engels heet dit een Search Engine Results Page, een SERP.

Tegenwoordig toont Google in de SERP niet alleen gewone pagina's, maar staan er tussen de resultaten ook andere soorten content, zoals een kaartje, vertaalfunctie, afbeeldingen en informatie uit Wikipedia. Dit heet universal search.

Meestal staan er in de SERP organische en betaalde resultaten:

• Organisch: dit zijn de zoekresultaten die het meest relevant zijn voor de zoekopdracht. Het zijn geen betaalde resultaten.
• Betaald: dit zijn advertenties. Google kiest de advertenties die zo relevant mogelijk zijn voor je zoekopdracht, maar het blijven commerciële aanbiedingen.

Google plaatst de advertenties lineair met de zoekresultaten, erboven en eronder. Dit is een verschil met vroeger, toen stonden ze ook rechts.

Doordat de advertenties nu boven de organische zoekresultaten staan, is een hoge positie nog belangrijker geworden.

2.4 Standaard opbouw zoekresultaat

Een zoekresultaat bij Google bestaat uit:

• verkort broodkruimelpad
• titel
• snippet tekst

Het broodkruimelpad kan het broodkruimelpad van je site zijn, maar vaak is dat iets dat Google zelf bedenkt. Bijvoorbeeld als het broodkruimelpad niet goed is of ontbreekt.

De lengte van de titel is 50 tot 70 tekens. Vroeger was dit maximaal 60, dus dit is langer geworden. Blijkbaar is de informatiewaarde van de titel voor Google belangrijker geworden.

De lengte van de snippet is ongeveer 155 voor desktop en ongeveer 120 voor mobiel.

Deze opbouw is vaak aangevuld met andere items, bijvoorbeeld met:

• extra links naar je site (sitelinks)
• een score
• een zoekbox om meteen te kunnen zoeken in je site

2.5 Samenvattingen van Google

Voor sommige zoekopdrachten biedt Google een kort antwoord of samenvatting van een relevante website. Deze samenvattingen zijn meestal weergegeven als je zoekopdracht is geformuleerd in de vorm van een vraag.

Samenvattingen staan in een speciaal vak bovenaan je zoekresultaten met een tekstbeschrijving boven de link.

Samenvattingen bevatten de volgende informatie:

• 1 of enkele alinea's met tekst
• een link naar de pagina waar deze tekst vandaan komt
• de paginatitel
• de URL van de pagina

De geciteerde content in samenvattingen kan bestaan uit een alinea, een lijst of reeks met stappen of een tabel.

In het Engels heten deze samenvattingen featured snippets.

2.6 Sitelinks

Bij sommige resultaten staat onder het resultaat nog een blokje met extra links, sitelinks.

De sitelinks kunnen bestaan uit:

1. titel en een kort tekstfragment van maximaal 70 tekens
2. alleen titel

De versie met tekstfragment krijg je alleen als je zoekt naar een website of organisatie. Ze heten daaarom ook wel branded sitelinks.

In hoeverre Google het zoekresultaat uitbreidt met sitelinks heeft te maken met:

• de reputatie en populariteit van de site of pagina
• de zoekintentie van de gebruiker

Google bepaalt welke links er onder het zoekresultaat worden geplaatst op basis van de structuur van de site en populariteit van de pagina's. Vroeger kon je deze sitelinks nog 'degraderen', dus weghalen uit het blok met sitelinks, maar dat kan tegenwoordig niet meer.

2.7 Microdata

Als je werkt met microdata bied je Google de kans om met specifieke informatie jouw zoekresultaten te verrijken. Bijvoorbeeld als je een cursus geeft, kun je op de pagina microdata gebruiken die de datum, de locatie en de titel aangeeft. Dat geeft de volgende presentatie in Google:

In overheidsland wordt het nog weinig gebruikt maar er zijn genoeg mogelijkheden, bijvoorbeeld voor de raadsvergaderingen van een gemeente.

2.8 Bovenaan komen in de zoekresultaten

Doel van SEO is om mensen via zoekmachines op je site te krijgen én dat deze bezoekers 'converteren': de taken uitvoeren waar jij gelukkig van wordt. Wat is nu de korte uitleg om dit voor elkaar te krijgen? (Dan hoef je namelijk niet meer verder te lezen.) Ik citeer hier Joost de Valk:

Mensen die je de SEO-snelweg beloven kun je daarom maar beter niet geloven. Mensen die zeggen dat het elke keer weer heel anders is, moet je ook maar niet geloven. Er verandert wel van alles, maar de grote lijn blijft steeds gelijk.

2.9 Zoekresultaten zijn afgestemd op de bezoeker

Als jij zoekt in Google krijg je vrijwel zeker andere resultaten dan iemand anders. De zoekresultaten zijn namelijk afgestemd op allerlei persoonlijke kenmerken, die Google van jou weet (Big Brother ...).

Daarom kun je ook het beste de vindbaarheid van een site onderzoeken in een anoniem venster (privé-venster) of via een VPN-verbinding.

Veel mensen zijn ingelogd als ze in Google zoeken. Dat betekent dat Google vaak weet:

• wie je bent (naam)
• hoe oud je bent
• welk geslacht je hebt
• waar je woont

Verder weet Google alles over je zoekgedrag:

• op welke onderwerpen jij zoekt
• welke sites jij dan bezoekt
• op welke links jij hebt geklikt

Zelfs als je niet bent ingelogd, dan weet Google dit aan de hand van cookies die die plaatst.

En zelfs als je geen cookies plaatst of deze weggooit, dan weet Google nog steeds veel. Want je laat nog steeds gegevens achter, zoals IP-nummer, browser en besturingssysteem. En zo kan Google alle voorgaande bezoeken er weer aan vastkoppelen. Deze techniek heet fingerprinting.

Probeer het maar eens. Ga naar een webshop en bekijk een product. Gooi dan alle cookies weg. Een paar zoekacties later komt ditzelfde product in advertenties weer te voorschijn. Dat doet Google dus met fingerprinting. Maar eigenlijk zijn het de sites die gebruik maken van Google Ads en deze functie aanzetten.

Google stemt dus de zoekresultaten af op jou. En dat is vaak ook heel erg handig, want jij krijgt sites te zien die meer relevant voor je zijn. En dat vindt vrijwel iedereen een heel groot voordeel. Als je bijvoorbeeld zoekt op ‘openingstijden Jumbo’, dan krijg je de winkels te zien in jouw buurt. Best handig.