13. Digitale toegankelijkheid borgen in je organisatie
Zoals zo vaak met dit soort onderwerpen is de inhoud niet het moeilijkste, maar wel de organisatie daarvan. Hoe zorg je dat digitale toegankelijkheid in de organisatie wordt opgepakt en hoe borg je dit? Hoe krijg je iedereen mee?
13.1 Aandachtspunten voor de organisatie van digitale toegankelijkheid
Steun van het management
Essentieel voor een geslaagd beleid rondom digitale toegankelijkheid is de expliciete steun van het management. Dit moet ergens vastgelegd zijn, bijvoorbeeld in een visie op digitale toegankelijkheid.
Het is niet voldoende als het management zegt dat zij er achter staat. Want niemand is tegen inclusie. Maar als dat ook betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden, zijn er wel ineens mensen die bezwaar maken. Die mensen zijn er altijd, maar uiteindelijk moet je dan kunnen verwijzen naar het statement van het management.
Eindverantwoordelijke voor digitale toegankelijkheid
Er is iemand expliciet verantwoordelijk voor digitale toegankelijkheid. Dat is bij voorkeur in een rol als 'projectleider digitale toegankelijkheid' of 'adviseur digitale toegankelijkheid'. Deze persoon is herkenbaar in de organisatie als centraal aanspreekpunt, initiator en coördinator.
Structureel budget en capaciteit
Digitale toegankelijkheid heeft een prijskaartje en dit is ook zodanig duidelijk gemaakt in een structureel budget en het toewijzen van menskracht. Toegankelijkheid is structureel opgenomen in processen.
Onderdeel van het inkoopproces
Bij het inkopen van diensten is het verplicht om digitale toegankelijkheid mee te nemen en vast te leggen in de contracten. Ook is afgesproken wat de vervolgstappen als de leverancier niet voldoet. Zo kan ook achteraf leveranciers verplicht worden om software en andere producten toegankelijk te maken.
Het is ook mogelijk om vooraf al een toegankelijkheidsverklaring te eisen bij de leverancier te vragen die antoont dat een applicatie toegankelijk is. Dit is de laatste jaren steeds gangbaarder.
Inventarisatie websites, documenten, apps, systemen en intranetten
De organisatie inventariseert alle digitale uitingen en stelt vast wat de toegankelijkheidsstatus van ieder kanaal is. Op basis hiervan wordt een actieplan vastgesteld. Dit kan in een spreadsheet, maar er zijn ook handige programma's die hierbij kunnen helpen.
Toegankelijkheidsverklaringen
Van elke website is er een toegankelijkheidsverklaring gepubliceerd. In deze verklaringen zitten ook het actieplan en dergelijke.
13.2 Betrokkenen bij digitale toegankelijkheid
Als je aan de slag gaat met digitale toegankelijkheid, zorg dat je iedereen hierin meeneemt. Digitale toegankelijkheid is een onderwerp dat de hele organisatie aangaat. Van hoger management, juristen, inkopers en vormgevers tot HR-adviseurs, trainers, redacteuren en testers.
In de publicatie Digitale toegankelijk in jouw organisatie: wie doet wat? zijn 12 rollen uitgewerkt. Die bespreken we hieronder.
Bestuurder of manager
Je zorgt voor de randvoorwaarden zodat de benodigde activiteiten kunnen worden uitgevoerd: visie en strategie, budget, kennis, tijd en mensen. Je bent immers verantwoordelijk dat de dienstverlening toegankelijk is voor iedereen.
Beleidsmedewerker
De beleidsmedewerker digitale toegankelijkheid zorgt dat de organisatie kan voldoen aan de wettelijke verplichtingen van de toegankelijkheid van websites en apps. Een visie of strategie vormt de basis voor het inrichten van organisatiebrede werkprocessen rond uitvoering en toezicht.
Jurist of compliance manager
Je bent verantwoordelijk dat collega’s goed zijn geïnformeerd over de juridische verplichtingen ten aanzien van digitale toegankelijkheid.
Inkoper
De inkoper zorgt dat het de WCAG een vaste plek heeft in het inkoopproces en zorgt dat er ook afspraken zijn over het handhaven van deze afspraken.
Initiator van projecten of product owner
Bij de start van elk project moet digitale toegankelijkheid meegenomen worden. In elke rol in een project speel je daarom een belangrijke rol om dit ook mee te nemen.
Documentenmaker of -beheerder
Ook digitale documenten die je online publiceert moeten toegankelijk zijn voor iedereen, inclusief mensen met een functiebeperking. Als documentmaker gebruik je geschikte software om toegankellijke documenten te kunnen maken. Als beheerder creëer je de voorwaarden om toegankelijke documenten te kunnen maken.
Contentspecialist of redacteur
Je bent verantwoordelijk voor de toegankelijke content van websites en apps. Niet alleen ben je verantwoordelijk voor de content die je zelf maakt, maar je hebt vaak ook een rol als adviseur. Naast praktische tips geven aan je collega's zul je ook vaak het belang van digitale toegankelijkheid moeten uitleggen.
Communicatieadviseur
Alle communicatie moet toegankelijk zijn voor iedereen. Ook bijvoorbeeld een video die snel op de site moet. Zorg dat je digitale toegankelijkheid goed geregeld hebt en ontoegankelijke content niet op de site komt.
Eigenaar huisstijl of vormgever
Je bent verantwoordelijk voor dat ontwerpen en huisstijl voor websites, documenten en apps toegankelijk zijn voor iedereen. Dat betekent bijvoorbeeld dat je rekening houdt met contrast en leesbaarheid van teksten.
ICT-adviseur
Je zorgt dat er binnen je afdeling voldoende kennis is over toegankelijkheid en de toegankelijkheid van software en systemen in jouw organisatie.
Ontwikkelaar of tester
Je zorgt dat de software die je maakt of test toegankelijk is.
HR-adviseur of opleidingsadviseur
Je bent verantwoordelijk voor vaardigheden en kennis van verschillende medewerkers op het gebied van digitale toegankelijkheid.