22. Zinnen
Met goedgeschreven zinnen maak je je webtekst effectiever. Kies voor zinnen die mensen gemakkelijk begrijpen. Schrijf zo kort en direct mogelijk. Varieer wel in zinslengte, dan krijgt de tekst ook een goed leesritme.
22.1 Schrijf wat je bedoelt
Kijk eens naar onderstaande zin:
Deze zin kan duidelijker, korter en directer, bijvoorbeeld:
Richt je met je tekst tot de lezer en spreek deze direct aan.
De zin hoeft niet per se korter, als de tekst maar duidelijker is. Bijvoorbeeld onderstaande zin:
Dat betekent:
Een lange zin opsplitsen in kleinere zinnen, maakt hem al direct beter te begrijpen. In dit voorbeeld is de tekst bovendien persoonlijker gemaakt: de tekst spreekt de lezer direct aan. Ook dat maakt de zin duidelijker.
Nog een paar voorbeelden:
Origineel
Samen met uw werkgever, de arbodienst of een ander re-integratiebedrijf werkt u aan uw re-integratie. Dit doet u zolang het einddoel in het 'Plan van aanpak voor re-integratie' nog niet is bereikt. UWV kan u hierbij ondersteunen.
Herschreven
Origineel
Daarna verspreidt de aandoening zich via het bloed door het hele lichaam en er wordt ernstige schade toegebracht aan verschillende organen.
Herschreven
Via het bloed komt de ziekte in het hele lichaam. Ze beschadigt verschillende organen, zoals het hart en de hersenen.
22.2 Gebruik korte zinnen
Lezers begrijpen kortere zinnen beter dan lange zinnen. Gebruik daarom over het algemeen korte zinnen van 10 tot 15 woorden.
Wanneer je korte zinnen maakt, ga je al bijna vanzelf eenvoudiger taal gebruiken. Variatie in zinslengte is overigens juist wel weer goed, want een tekst met alleen korte zinnen leest minder prettig. En met alleen korte zinnen verdwijnen de verbanden tussen zinnen.
Origineel
Op grond van de onderzoeksbevindingen van TNO staat vast dat er sprake is geweest van brandstichting in het kantoortje van de woning te Haarlem, een woning waar zich op dat moment twee mannelijke personen bevonden alsmede het slachtoffer.
Herschreven
Iemand heeft brand gesticht in het kantoortje van het huis in Haarlem. Dat blijkt uit het onderzoek van TNO. In het huis waren op dat moment 2 mannen. Ook het slachtoffer was op dat moment in het huis.
22.3 Zet bij elkaar wat bij elkaar hoort: vermijd tangconstructies
Bij een tangconstructie staan de woorden die bij elkaar horen niet meer bij elkaar. Er staan meerdere woorden tussen. Daardoor is de zin moeilijk te begrijpen.
In onderstaand voorbeeld horen 'Consumenten kunnen' en 'online aankopen betalen' bij elkaar.
Origineel
Consumenten kunnen via de vertrouwde thuisbankieromgeving van hun eigen bank online aankopen betalen.
Herschreven
Consumenten kunnen online aankopen betalen via de vertrouwde thuisbankieromgeving van hun eigen bank.
Nog een voorbeeld:
Origineel
Verzekeringnemer, respectievelijk verzekerde of begunstigde, is verplicht zich direct onder behandeling van een arts te stellen, al het mogelijke te doen om zijn herstel te bevorderen en alles na te laten wat zijn herstel kan vertragen of verhinderen.
Herschreven
U moet zich direct laten behandelen door een dokter. U moet alles doen om weer beter te worden. En u mag niets doen waardoor u minder snel of niet beter wordt.
22.4 Schrijf actief
Over het algemeen is het beter om actief te schrijven en niet passief. Passieve zinnen zijn zinnen met 'worden' en 'zijn' en verhullen vaak wie de handelende persoon is. Passieve zinnen zijn vaak onnodig ingewikkeld. Het is minder duidelijk wie of wat het onderwerp van een zin is. Actieve zinnen zijn duidelijker.
Bijvoorbeeld:
Origineel (passief):
De bomen worden door de gemeente gekapt.
De plannen zijn door de kinderen zelf gemaakt.
Herschreven (actief):
De gemeente kapt de bomen.
De kinderen maken zelf de plannen.
Actieve zinnen begrijpt men sneller en gemakkelijker dan passieve. En ze zijn vaak ook nog korter. Kies daarom over het algemeen voor actieve taal.
Soms is een passieve schrijfstijl wel wenselijk, bijvoorbeeld:
- Je weet niet wie de actor is:
'Het bushokje is kapot gemaakt.' - Je wilt de handeling centraal zetten, niet de actor:
'Er wordt veel gepraat, maar weinig gedaan.' - Je wilt juist onduidelijk zijn, bijvoorbeeld om politieke redenen wil je iets niet heel expliciet neerzetten:
'De beslissing is genomen zonder rekening te houden met de tegenargumenten.'
22.5 Schrijf in werkwoordstijl, niet in naamwoordstijl
Naamwoordstijl is als je een werkwoord gebruikt als zelfstandig naamwoord. Ook dit komt vaak voor bij passieve zinnen.
Bekijk onderstaand voorbeeld. Hier is bij 'opheffing' en 'bezuinigingen' de naamwoordstijl gebruikt. De naamwoordstijl maakt een zin lastig te begrijpen. Vervang de zelfstandige naamwoorden door werkwoorden en je maakt de zin veel concreter.
Origineel
De opheffing van de arbeidsplaatsen houdt verband met de bezuinigingen door de directie.
Herschreven
De directie bezuinigt en heft arbeidsplaatsen op.
22.6 Schrijf direct
Schrijf als het kan persoonlijk. Spreek de lezer aan met 'u' of 'jij' en gebruik 'wij' als afzender (of je organisatienaam).
Onpersoonlijk en indirect:
Ingevolge uw verzoek tot het verstrekken van een prijsopgave inzake schilderwerk buiten aan uw perceel aan de Parkweg, hebben wij het genoegen u onderstaande offerte te doen toekomen.
Wel persoonlijk en direct:
U wilt de buitenkant van uw huis laten schilderen. En u wilt graag weten hoeveel het kost als wij dat voor u doen. In deze brief leest u ons voorstel.
Het kan zijn dat je de organisatie wilt noemen, maar ook persoonlijk wilt schrijven. Noem dan eerst de organisatienaam en gebruik in de rest van de tekst de wij-vorm.
De gemeente Bernheze vangt op korte termijn 118 vluchtelingen op. Hiervoor werken we nauw samen met andere gemeenten.