23. Zelfstandigheid van webcontent

Content op het web moet begrijpelijk zijn zonder de context van andere informatie. Anders gezegd: de informatie is zelfstandig. Dit is een belangrijk verschil met content die in een vaste context wordt aangeboden, zoals een papieren krant. Op het web kan bijvoorbeeld een titel de enige informatie zijn. En die moet dan ook begrijpelijk zijn.

Omslag van ''

23.1 Zelfstandige of contextvrije content

Iedere bezoeker die een pagina op onze site bekijkt, heeft zijn eigen referentiekader. Zij verschillen in bijvoorbeeld voorkennis, beroep, opleiding, interesse, intelligentie, of taalvaardigheid. Ze kunnen direct via Google op de pagina komen, of ze zijn via de homepage en het menu gekomen. Het is misschien hun eerste bezoek op onze site, maar het kan ook hun honderdste zijn.

We weten dus niet het referentiekader van onze bezoekers. Daarom is elke pagina zo opgesteld dat deze begrijpelijk is, onafhankelijk van de andere pagina's op je site. Dit noemen we de zelfstandigheid van informatie. Of ook wel contextvrije content. Dit is natuurlijk geen 100%-eis, het is een vuistregel, net zoals bijna alle richtlijnen die we in dit boek vermelden.

Deze zelfstandigheid van informatie geldt voor:

  • Pagina: een pagina is begrijpelijk, informatie op andere pagina's is hiervoor niet nodig.
  • Titel van een pagina: de titel is begrijpelijk zonder kennis van de rest van de pagina.
  • Lead van een pagina: de lead is begrijpelijk zonder kennis van de titel, een eventuele afbeelding en de bodytekst.
  • Tijdsaanduidingen

Ook een paragraaf en zelfs een alinea is een zelfstandige eenheid. Natuurlijk staan ze niet los van de pagina, maar ze behandelen wel 1 onderwerp.

Niet alle webcontent is echter zelfstandig. De titel en de lead hoeven bijvoorbeeld niet herhaald te worden in de bodytekst. Dus de body is afhankelijk van de titel en de lead. En een paragraafkop hoef je niet te herhalen in de tekst van de paragraaf. De tekst is dus afhankelijk van de tussenkop erboven. We leggen dit in het volgende hoofdstuk nog verder uit.

23.2 Pagina is zelfstandig

Een pagina bespreekt in principe één onderwerp en borduurt niet verder op kennis van andere pagina's. In een papieren boek kun je nog schrijven 'Zoals u in het vorige hoofdstuk heeft kunnen lezen …'. Dat kan op het web niet, je hebt geen idee of de bezoeker al een andere pagina heeft gelezen.

Dat betekent niet dat de kennis van de andere pagina's niet nodig is om de pagina te begrijpen. Daarvoor link je naar de andere pagina's.

23.3 Titel is zelfstandig

De titel is begrijpelijk zonder andere informatie op de pagina. In een krant kan een titel 'Van de Muur naar de Woestijn' prachtig zijn als het gaat om een wielrenner die een geweldige prestatie heeft verricht. In de krant zien we bij de titel een foto, en een bijschrift en gelijk ook de tekst van het artikel. Dus de titel is hier altijd geplaatst in een vaste context. Elke krant is gelijk.

Op het web is dat anders. De titel van het artikel kan als enige microcontent op de homepage worden aangeboden, zoals hieronder. Ook dan wil je dat de titels (enigszins) begrijpelijk zijn.

Alleen titels als microcontent - nu.nl

23.4 Lead is zelfstandig

Contentpagina's hebben een opbouw in titel-lead-body. De lead is ook een zelfstandig element. Ze staat inhoudelijk los van de titel en de tekst eronder. In de lead herhaal je dus de inhoud van de titel. Dit is dan ook de enige verplichte herhaling op een webpagina.

Je kunt dus niet in de titel een vraag opwerpen en die direct in de lead beantwoorden, zoals de Belastingdienst doet in onderstaande tekst:

Ik heb een koopwoning en verhuur een kamer - moet ik dan belasting betalen? [Titel]

Dat hangt ervan af. [Lead]

U hoeft geen belasting over de huur te betalen als u aan 4 voorwaarden voldoet: [Start body]

In de lead herhaal je de titel. Dat hoeft niet met dezelfde woorden, maar de betekenis herhaal je wel. Bovenstaande tekst zou je als volgt kunnen herschrijven:

Belasting betalen bij verhuur kamer

Als je een koopwoning hebt en je verhuurt een kamer, dan betaal je in sommige situaties geen belasting.

Je ziet dat de lead de inhoud van de titel herhaalt. Ook zie je dat de vraag in de titel is weggehaald. Een vraag in de titel is vaak onhandig; het maakt de tekst 2 x zo lang en het belangrijkste woord komt achteraan.

23.5 Zelfstandige paragrafen en alinea's

Ook de paragrafen in een artikel staan in principe enigszins los van elkaar. Je mag wel verwachten dat de lezer de titel en de lead en eventuele voorgaande paragrafen heeft gelezen. Het is niet de bedoeling om content te herhalen.

Zelfs alinea's kun je beschouwen als redelijk zelfstandige elementen.

23.6 Onafhankelijk van tijd

Voorzie elke datum op je site van een jaartal. Alleen dan begrijpt de bezoeker zeker welke datum jij bedoelt. Schrijf dus niet '28 juni', maar '28 juni 2018'.

Vermijd ook relatieve tijdsaanduidingen, zoals aanstaande, jongstleden, morgen, gisteren, volgende week en vorige maand.

Het NRC formuleerde dat in 2016 op ludieke wijze in hun krant:

In de krant is het nooit meer gisteren, vandaag, of morgen

Wat voor dag is het vandaag in de krant, gisteren? Of alweer morgen, dus dat gisteren vandaag is geworden?

Uit berichten in NRC kranten kunt u dat niet zomaar meer opmaken, want die drie woorden zijn daaruit inmiddels sinds bijna een jaar (dat wil zeggen, eind vorig jaar, dus het jaar dat alles gisteren was) zo goed als verdwenen.

Eind 2015 (dus: vorig jaar) liet de hoofdredactie in een e-mail aan de redactie weten dat de drie woorden voortaan in redactionele kopij dienden te worden vermeden. In plaats daarvan moet de weekdag worden vermeld, dus „vrijdagmiddag” in plaats van gistermiddag (als het nu, ik bedoel vandaag, ten minste zaterdag is), en dan ook „zondag” in plaats van „morgen”.

Wat vind je van dit hoofdstuk?

Naar boven